Embedded Files
Zandeweer (Gronings: Zanneweer) is een dorp in de gemeente Het Hogeland in de provincie Groningen in Nederland. Het ligt even ten zuiden van Uithuizen. Tot de gemeentelijke herindeling van 1990 hoorde het bij de voormalige gemeente Kantens. Tussen 1991 en 2019 maakte het dorp deel uit van de gemeente Eemsmond.
Zandeweer heeft ongeveer 865 inwoners. Het dorp is ontstaan op een zandwal. De bebouwing concentreerde zich in eerste instantie langs de Hoofdstraat, vanaf 1850 ook langs de huidige Veilingweg en de Molenhorn. Direct ten zuidoosten van het dorp ligt de buurtschap Zevenhuizen.
De kerk van Zandeweer
De kerk van Zandeweer is een middeleeuws kerkgebouw in het Groninger dorp Zandeweer. De kerk dateert uit het begin van de dertiende eeuw. De vrijstaande toren is gebouwd in de vijftiende eeuw en bevat twee klokken uit 1467. De kerk werd mogelijk gebouwd door monniken van de Abdij van Aduard, maar waarschijnlijker door monniken van het Klooster Bloemhof te Wittewierum.
De kerk is gebouwd in de eerste helft van de 13e eeuw en heeft een laat-romaanse stijl. Toch vertoont de kerk al de overgang naar de gotiek. In de 17e eeuw is het gebouw naar het westen uitgebreid met twee traveeën. De muren van het schip zijn met vijf lisenen geleed en hebben spitsboogvensters. Net onder het dak zitten een lijst van siermetselwerk en een rondboogfries. Het koor is halfrond gesloten. In de koorsluiting bevinden zich enkele spaarvelden met rondbogen. De kerk is in de jaren 1931-1932 gerestaureerd naar plannen van A.R. Wittop Koning. Aan de zuidzijde staat tegen de kerk een zandstenen zerk die vroeger in het gangpad voor de preekstoel heeft gelegen. Het opschrift luidt: '1540 op den darden dach juni, ruste in den Heere de Eerzame Vrouw Eylka Scelcuma.'
Molen 'Windlust'
De Windlust is een korenmolen en voorheen ook pelmolen in het Groningse Zandeweer. De Windlust werd oorspronkelijk in 1818 als grondzeiler gebouwd en werd in 1886 tot stellingmolen verhoogd. De molen bezit een complete pellerij, alleen zijn de pelstenen verwijderd. Deze liggen thans op de begane grond. De molen is verscheidene malen gerestaureerd en is thans eigendom van de gemeente Het Hogeland. De molen wordt één keer in de week op vrijwillige basis in bedrijf gesteld.
De korenmolen Windlust stamt uit 1818. In 1975-76 is de molen gerestaureerd. Ook voor 1818 heeft er in Zandeweer een molen gestaan. De sarrieshut die daarbij hoorde is nog aanwezig.
Voorzieningen
In de omgeving van Zandeweer komt veel glastuinbouw voor. Mede daarom kreeg het dorp in 1906 een groenteveiling welke tot 1974 heeft gefunctioneerd. Het veilinggebouw werd nadien dorpshuis. Verder heeft Zandeweer zeer weinig voorzieningen. Behalve het dorpshuis is er alleen een openbare basisschool. Er is wel een actief verenigingsleven. Bekend is de folkloristische dansgroep de Grunneger Daansers. Aan de noordkant van het dorp ligt een hoogholtje over het Meedstermaar. Bijzonder is dat het niet van holt is maar van gewapend beton.
Borgen
In en om Zandeweer hebben ten minste twee en misschien drie borgen gestaan. De borg Onnema is eigendom geweest van Haio Addinga uit Westerwolde. Deze lag aan de zuidkant van het dorp, ter plaatse loopt nu de Onnemaweg. Ten oosten van het dorp heeft de borg Scheltkema-Nijenstein gestaan, welke onder meer in het bezit is geweest van Edzard Jacob Clant. Daarnaast is er eind 14e eeuw nog sprake van een steenhuis Eelkama, maar dit wordt nadien niet meer vermeld.
Page updated
Google Sites
Report abuse